Een bijzondere ui: Berlikumer bruine ui

De vrijwel uitgestorven Berlikumer bruine ui is nieuw leven ingeblazen door de Kornelis Runia (1944) uit het Friese Berlikum (ofwel Berltsum).

Runia begon in 2013 aan het project. Ondertussen heeft hij voldoende zaad van de uiensoort en ook al uien zelf. Die zijn te koop op diverse locaties in de regio. "Ik kom zelf uit Berltsum. Het sprak mij wel aan om deze uiensoort terug te kweken", zegt Runia, die zijn werkende leven in de wereld van de kwekerijen doorbracht.

De Berltsumer is aangesloten bij het Werkverband Friese Rassen (WFR). Die vereniging streeft naar behoud en toepassing van Friese (landbouw) rassen. Eerder al blies Runia een oude Friese roggesoort nieuw leven in. Ook is hij bezig met de herintroductie van Berlikumer wortels. Daar heeft hij ondertussen al zaad van.

Het bijzondere aan de door Runia opnieuw geïntroduceerde Berltsumer bruine ui is dat hij antioxidanten bevat. Die kunnen op de lange termijn ziekten als kanker en hart- en vaatziekten (helpen) voorkomen.

Op de achtergrond is Runia geholpen door de Universiteit van Wageningen. Daar is het WFR bij aangesloten. "Zij gaan nog onderzoek doen naar waar de ui uit is opgebouwd en of dat toepasbaar is voor andere producten", zegt Runia.

De ui is bruinachtig, pittig, scherp en kan een wat rossige kleur hebben. "Hij valt echter niet onder de rode uiensoort", legt Runia uit. "Wel ga je er bij het snijden meer van huilen, omdat hij pittiger is."

Wil je zelf eens proberen de Berlikumer Bruine Ui (ofwel Berltsumer Brune Sipel) eens op te kweken, dan kun je hier de zaden bestellen. Zelf kocht ik de zaadjes bij de Welkoop in Franeker. Wil je 'm gewoon proeven dan is de ui hier te bestellen.

[Tekstbijdrage Jitze Hooghiemstra]